Hiệu quả mô hình “Bẫy cây trồng” quản lý chuột gây hại trên cây lúa tại Tánh Linh

14/08/2023

(binhthuan.gov.vn) Nhằm tiếp tục tuyên truyền, hướng dẫn, chuyển giao kỹ thuật trong quản lý dịch hại, giúp nông dân chủ động áp dụng các biện pháp quản lý dịch hại bằng biện pháp sinh học và hình thành, phát triển việc canh tác sản xuất nông nghiệp theo hướng sinh học, hữu cơ, phù hợp với điều kiện biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe con người. Trong năm 2023, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh đã phối hợp với Trung tâm Kỹ thuật và Dịch vụ nông nghiệp Tánh Linh, UBND xã Đồng Kho tiếp tục triển khai thực hiện mô hình “Bẫy cây trồng” quản lý chuột gây hại trên cây lúa trong vụ Hè Thu, nhờ đó, đã giảm một phần chi phí thuốc bảo vệ thực vật để trừ chuột cho bà con nông dân, vừa không ảnh hưởng đến sức khỏe và bảo vệ môi trường…

Những năm qua, thực tế sản xuất tại các địa phương trong tỉnh cho thấy, các đối tượng sinh vật hại trên cây trồng đang có xu hướng phát triển. Trong đó, có tình trạng chuột gây hại trên các cánh đồng ngày càng nhiều, khiến sản xuất của nông dân gặp khó khăn. Trong bối cảnh đó, việc quan tâm hướng dẫn, hỗ trợ, làm sao để bà con nông dân có được vụ mùa sản xuất thắng lợi, đây là vấn đề cần được đặc biệt quan tâm ngay từ đầu vụ.

Trước tình hình trên, từ năm 2021 đến nay, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh đã triển khai nhiều mô hình dẫn dụ và bắt chuột bằng phương pháp sử dụng “Bẫy cây trồng” tại 2 huyện Đức Linh, Tánh Linh. Đặc biệt, trong vụ Hè Thu năm 2023, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh đã tiếp tục phối hợp với Trung tâm Kỹ thuật và Dịch vụ nông nghiệp huyện Tánh Linh và UBND xã Đồng Kho thực hiện mô hình “Bẫy cây trồng” quản lý chuột gây hại trên cây lúa.

Theo ông Nguyễn Kim Thành - Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật và Dịch vụ nông nghiệp huyện Tánh Linh, trước khi thực hiện mô hình, Trung tâm đã phối hợp với Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh tiến hành tổ chức tập huấn cho nông dân địa phương nắm được kỹ thuật và phương pháp thực hiện ruộng bẫy. Thông qua tập huấn nông dân sản xuất đã hiểu được những kiến thức về đặc tính sinh vật học, tập tính sinh sản, cách gây hại của chuột. Biện pháp phòng trừ và nhũng kỹ thuật cơ bản về phương pháp thực hiện bẫy và các biện pháp dẫn dụ, bắt chuột bằng “Bẫy cây trồng”. Qua đó đã góp phần nâng cao nhận thức người dân về việc ứng dụng, áp dụng các phương pháp phòng trừ, tiêu diệt chuột gây hại để giảm mật số trong từng vụ sản xuất trên các xứ đồng, kết hợp việc bảo vệ thiên địch, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, bảo vệ sức khỏe của người dân.

Để thực hiện mô hình, trong thời gian từ tháng 3 - 7/2023, bẫy được bố trí tại ruộng sản xuất lúa của hộ nông dân Trương Thị Hoàng, nằm trên cánh đồng lớn của xã Đồng Kho. Mô hình được triển khai thực hiện bằng giống lúa thơm ST25 với số lượng giống gieo 20 kg/1.500m2, xuống giống sớm hơn 20 ngày so với ruộng lúa khác trong cùng xứ đồng. Xung quanh ruộng bẫy được rào kín bằng hàng rào nilon, cao 50 cm nhằm hạn chế chuột leo, cắn phá hàng rào vào bên trong, ở phía ngoài một rãnh nhỏ có chứa nước kích thước rộng 30 cm x sâu 25 cm. Số lượng bẫy được sử dụng trong mô hình là 12 bẫy, mỗi bờ đặt 2 - 4 bẫy hom để thu gom chuột. Bẫy hom được làm từ khung bằng sắt, hình hộp chữ nhật 60 cm x 30 cm, xung quanh được bao bằng lưới sắt mắt cáo.

Hộ dân tham gia mô hình được sự hỗ trợ 100% chi phí sản xuất và trang thiết bị theo quy trình đề ra như giống lúa ST25, phân bón, dụng cụ bắt chuột… và kinh phí hỗ trợ nông dân có đất cùng thực hiện mô hình 10 triệu đồng/vụ (nguồn kinh phí từ Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh). Mặt khác, thông qua tập huấn, nông dân nắm kỹ thuật cơ bản về phương pháp thực hiện bẫy và dẫn dụ, bắt chuột bằng “bẫy cây trồng” như cách chuẩn bị lồng bẫy, lên luống gieo sạ, tạo rãnh nước... Ngoài ra, hộ tham gia còn được hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh hại khác trong sản xuất lúa. Kết quả, qua thời gian thực hiện mô hình đã thu nhận gần 100 con chuột trưởng thành.

Theo Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật và Dịch vụ nông nghiệp huyện Tánh Linh, quá trình theo dõi mô hình, chuột vào bẫy trong mùa vụ này đã giảm hơn so với các mô hình đã làm trước đây trong cùng vụ Hè Thu. Đặc biệt, đã bắt được số lượng lớn chuột “cống nhum” có kích thước to hơn các loại chuột thông thường với trọng lượng từ 0,5 - 1kg. Đây là loài gây hại cắn phá lúa trên diện rộng, chúng đào hang rất to và gây hư hại nhiều đến hệ thống bờ bao và kênh dẫn nước thủy lợi của địa phương. Ngoài ra, trên các lồng bẫy còn thu được một số loài động vật khác như ếch, chim, rắn... vì đây là những loài thiên địch của các đối tượng sinh vật gây hại trên ruộng lúa nên hộ sản xuất đã thả về lại đồng ruộng. Bên cạnh đó, các hộ nông dân có ruộng xung quanh gần khu vực mô hình lúa ít bị chuột cắn phá như các vụ trước, giảm một phần chi phí mua thuốc bảo vệ thực vật để trừ chuột, vừa không ảnh hưởng đến sức khỏe, vừa bảo vệ môi trường, các hộ nông dân trong vùng cũng đánh giá cao hiệu quả của mô hình.

Cũng theo ông Thành, để mô hình “Bẫy cây trồng” đạt hiệu quả cao, cần sự chung tay của chính quyền địa phương và các chủ ruộng trong cùng khu đồng. Trong canh tác, việc áp dụng đa dạng các biện pháp để phòng trừ các đối tượng gây hại, đặc biệt là chuột mới có thể thu được kết quả cao nhất. Đồng thời phải làm thường xuyên, liên tục và triển khai nhiều điểm để góp phần giảm dịch hại trên cây trồng, tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, nâng cao thu nhập cho hộ dân trên cùng một diện tích canh tác. Trung tâm Kỹ thuật và Dịch vụ nông nghiệp huyện sẽ tiếp tục chuyển giao đến nông dân địa phương để nhân rộng mô hình “Bẫy cây trồng” trên các cánh đồng. Qua đó, giúp nâng cao tính cộng đồng, góp phần tăng hiệu quả kinh tế, bảo vệ môi trường, phát huy sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, vụ Hè Thu năm nay toàn tỉnh gieo trồng trên 39.300 ha lúa, chủ yếu đang ở giai đoạn trổ chín và thu hoạch. Từ đầu năm đến nay, các trà lúa trên địa bàn tỉnh có hơn 310 ha bị chuột phá hoại. Các mô hình dẫn dụ và bắt chuột bằng “Bẫy cây trồng” thời gian qua đã thu được hàng trăm con chuột trưởng thành. Nếu tính theo tập tính sinh sản theo lũy kế của 1 cặp chuột bố mẹ, mô hình đã góp phần giảm trừ từ 1.500 - 3.000 con chuột con, cháu, chắt...

Có thể thấy, việc triển khai mô hình đã giúp nông dân nắm các biện pháp phòng trừ, kỹ thuật cơ bản về thực hiện bẫy và dẫn dụ, bắt chuột trên ruộng lúa. Đồng thời, giúp bà con nâng cao nhận thức về việc áp dụng nhiều phương pháp phòng trừ, tiêu diệt chuột gây hại kết hợp việc bảo vệ thiên địch của chuột, bảo vệ môi trường.

TT Dân